Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanların enerji amaçlı madencilik faaliyetlerine açılması planlanıyordu. Ancak Danıştay 8. Daire, zeytinlik alanların maden faaliyetlerinde kullanılmasını hukuka aykırı bularak yönetmeliğin yürütmesini durdurdu. Karar, düzenlemenin Zeytincilik Kanunu olarak bilinen 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkındaki Kanun hükümlerine aykırı olduğu gerekçesiyle alındı.
Yönetmelikteki ilgili düzenlemenin iptali ve yürütmenin durdurulması için farklı kişi ve kurumlar tarafından çok sayıda dava açılmıştı. Oybirliğiyle alınan yürütmenin durdurulması kararı sonrası dava/davalar esastan sonuçlanıncaya kadar yönetmelik hükümleri uygulanamayacak ve zeytin alanlarında madencilik faaliyeti yapılmasına izin verilmeyecek.
Manisa’nın Akhisar ilçesine bağlı Sindelli Köyü’ndeki zeytin ağacı 1385 yaşında.
Ne Olmuştu?
Zeytinlik alanların madenciliğe açılması için yapılan düzenlemeler farklı zamanlarda TBMM’ye gelmiş ancak engellenmişti. Son olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Madencilik Yönetmeliği’nin 115. maddesine eklediği bir fıkrayla zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin verilmesine ve madencilik için zeytinliklerin taşınmasına karar vermiş ve “sonrasında rehabilite edilip eski haline getirilmek” şartı getirmişti. 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ve kamuoyunda büyük tepki çeken “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” şöyle: “Ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda madencilik faaliyeti yürütecek kişinin faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini taahhüt etmesi şartıyla Genel Müdürlük tarafından belirlenen çalışma takvimi içerisinde zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilir. Zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilmesi için madencilik faaliyeti yürütecek kişinin madencilik faaliyetleri bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini ve Tarım ve Orman Bakanlığınca uygun görülecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek saha ile eşdeğer büyüklükte zeytin bahçesi tesis edeceğini taahhüt etmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin tüm masraflardan ve zeytin sahasının taşınmasından kaynaklanan tüm taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumludur. Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça, zeytin bahçesi tesis edilmesine ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenir.”
