Zed Nelson "Yılın Fotoğrafçısı"

Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025'in kazananları, bu akşam Londra'da açıklandı. Bu yıl 18’incisi düzenlenen ödül töreninde, prestijli "Yılın Fotoğrafçısı" unvanı Zed Nelson'a verilirken, Susan Meiselas da fotoğrafçılığa olağanüstü katkılarından dolayı onurlandırıldı. Ayrıca, 10 profesyonel kategori kazananları da duyuruldu. Kazanan eserlerin yer aldığı sergi, 17 Nisan-5 Mayıs tarihleri arasında Londra’daki Somerset House’ta sanatseverlerle buluşacak.

YILIN FOTOĞRAFÇISI ve YABAN HAYATI & DOĞA KATEGORİSİ

Zed Nelson / Antroposen İllüzyonu

Antroposen İllüzyonu, altı yıla ve dört kıtaya yayılan uzun soluklu bir belgesel projesi olarak insanlar ve doğal dünya arasındaki derin ilişkiyi araştırıyor. Nelson’ın serisi, dünya tarihinde insanların çevre üzerindeki baskın etkisiyle tanımlanan mevcut dönem için kullanılan “Antroposen” kavramından yola çıkarak, insanlığın gezegen üzerindeki etkisine verdiği tepkiye odaklanıyor. Proje, safari parklarından doğa rezervlerine, tatil köylerinden doğal tarih müzelerine, hayvanat bahçelerinden yeşil şehirlere kadar geniş bir yelpazede, insanların doğayı “deneyimleme” ve onunla etkileşime geçme amacıyla yarattığı yapay alanları inceliyor. Nelson, bu yapıları, insanın doğaya bağlı kalma arzusuyla, insan faaliyetlerinin yol açtığı sürekli çevresel yıkım arasındaki uyumsuzluğu keşfetmek için bir mercek olarak kullanıyor.

Yaşam alanlarını yok ederek hayvan ve bitkileri yok oluşa sürüklüyor, bir zamanlar özgürce dolaştığımız topraklardan giderek kopuyoruz. Ancak kaybımızın gerçek boyutuyla yüzleşmekten kaçınıyoruz. İçimizde bir yerlerde doğayla temas kurma arzusu hâlâ yaşıyor. "Bu nedenle çevremizdeki dünyayı tahrip ederken, aynı zamanda doğanın sahnelenmiş, yapay bir 'deneyiminin' ustaları haline geldik - huzur verici bir gösteri, bir yanılsama."

Kenya'nın ulusal parkları ve koruma alanları, turistlere vahşi hayvanları doğal yaşam alanlarının son kalan bölümlerinde görme imkanı sunuyor. Maasai Mara'da turistler, Out of Africa filmindeki romantik piknik sahnesini yeniden canlandırarak sömürge dönemi fantazilerini yaşıyor. Deneyime otantik bir hava katmak için yerel Maasai kabilesi üyeleri görevlendiriliyor. Kenya'nın ulusal parkları bir sığınak görevi görse de, burada yaşayan hayvanlar aslında insanların eğlencesi ve kendilerini iyi hissetmeleri için varlığını sürdürüyor. Bu hayvanlar, doğal dünyanın nostaljik bir resmini görmek isteyen turistler için adeta birer performans sanatçısına dönüşüyor. / Zed Nelson, Birleşik Krallık, Yılın Fotoğrafçısı, Profesyonel Yarışma, Vahşi Yaşam & Doğa, Sony World Photography Awards 2025

PROFESYONEL KATEGORİ KAZANANLARI

MİMARI & TASARIM

Ulana Switucha (Kanada) / Nishisando / Sou Fujimoto Tasarımı

Tokyo Tuvalet Projesi: Mimaride Çığır Açan Tasarımlar

Proje kapsamında aralarında ünlü mimar Sou Fujimoto'nun da bulunduğu 16 dünyaca tanınmış tasarımcı, halka açık tuvaletlerin geleneksel olumsuz imajını değiştirmek için kolları sıvadı. Shibuya semtinde hayata geçirilen projede, her biri sanat eseri niteliğinde 17 modern tuvalet inşa edildi.

Switucha'nın "Nishisando" adlı fotoğrafında Sou Fujimoto'nun tasarımı görülüyor. Proje, sadece işlevsel değil aynı zamanda estetik açıdan da çarpıcı tasarımlarıyla dikkat çekiyor. Temizlik, güvenlik ve herkes için erişilebilirlik ön planda tutularak geliştirilen bu yapılar, kentsel dönüşüme örnek teşkil ediyor. ©Ulana Switucha, Kanada, Profesyonel Yarışma, Mimari&Tasarım Birincisi, Sony World Photography Awards 2025

YARATICILIK

Rhiannon Adam / Rhi-Entry

Tarih boyunca 117 milyar insan aynı aya baktı, ancak sadece 24 kişi - hepsi Amerikalı erkek - yüzeyini yakından gördü. Covid-19 salgını sırasında sanatçı, nihai sanat rezidansı için bir uygulama keşfetti: dearMoon. 2018 yılında Japon milyarder ve sanat koleksiyoncusu Yusaku Maezawa, uzayın derinliklerine yapılacak ilk sivil görev olan SpaceX'in Starship'inde bir hafta sürecek Ay görevinde kendisine katılacak sekiz sanatçı için küresel bir arama başlattığını duyurdu. Görevin uçuş rotası, astronot Bill Anders'in NASA'nın yaşadığı merak duygusunu yakalamak için ‘şairler göndermesi gerektiğini’ önermesine neden olan Apollo 8'in 1968'deki yolculuğunu yansıtacak. 2021 yılında Rhiannon Adam, bir milyon başvuru arasından tek kadın mürettebat üyesi olarak seçildi ve görünüşte imkânsızı başarma şansına sahip oldu. Üç yıl boyunca kendini uzay endüstrisine adadı, ta ki Haziran 2024'te Maezawa görevi aniden iptal edip mürettebatı bozulan hayatlarının parçalarını toplamak zorunda bırakana kadar.

Bill Anders, Ay'a yapılan ilk insanlı görev olan 1968 Apollo 8 görevinde ay modülü pilotuydu. İnsanlık tarihinde en çok çoğaltılan fotoğraf olan Dünya'nın doğuşunu fotoğrafladı. NASA'nın şairler göndermesi gerekip gerekmediğini merak ederek “çünkü gördüğümüz şeyin ihtişamını bütünüyle yakaladığımızı sanmıyorum” demiştir. DearMoon yolculuğu için planlanan uçuş rotası Apollo 8'in rotasını takip edecek şekilde ayarlanmıştı. Bu kez, Apollo 8'in çağrısına 60 yıl sonra nihayet cevap veren sanatçılar da gemide olacaktı. © Rhiannon Adam, Birleşik Krallık, Kazanan, Profesyonel yarışma, Yaratıcı, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

BELGESEL PROJELERİ

Toby Binder / Belfast'ın Bölünmüş Gençliği (Divided Youth of Belfast)

'Sokağımın başında, oluklu demir sınırın arkasında doğmuş olsaydım, İngiliz olurdum. Düşünmesi bile inanılmaz. Kendimle ilgili tüm fikirlerim, bir kültüre, mirasa, dine, milliyetçiliğe ve siyasete olan bağlılığım tamamen bir doğum kazası. “Düşmanım” olarak doğmaktan bir sokak ötedeydim. Paul McVeigh, Belfast doğumlu roman yazarı. Binder, ‘Avrupa'da geçmişte yaşanan bir çatışmanın günlük yaşamda Kuzey İrlanda'daki kadar yer aldığı başka bir ülke yok’ diyor. Bu sadece fiziksel engeller - duvarlar ve çitler - değil, aynı zamanda toplumdaki psikolojik bölünmelerdir. Toby Binder, tamamı barış anlaşmasının imzalanmasından sonra doğan gençlerin, hem Protestan hem de Katolik mahallelerinde bu kuşaklar arası gerilim altında büyümelerinin ne anlama geldiğini uzun yıllardır belgeliyor.

ÇEVRE

Nicolás Garrido Huguet (Peru) / Elyaf Yıkama (Alquimia Textil)

Alquimia Textil, Nicolás Garrido Huguet ile araştırmacı ve moda tasarımcısı María Lucía Muñoz tarafından yürütülen ve Peru'nun Cusco kenti, Chinchero'daki Pumaqwasin zanaatkârları tarafından uygulanan doğal boyama tekniklerini sergileyen ortak bir projedir. Proje, tekstil sektöründe genellikle hafife alınan ve saatler süren titiz bir çalışma gerektiren bu atadan kalma boyama uygulamalarına görünürlük kazandırmayı ve korunmalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Endüstriyel yöntemler bu geleneksel boyama süreçlerini tamamen ortadan kaldırmaya yakınken, iklim değişikliği de bu uygulamalar için hayati önem taşıyan bitkileri tehdit ediyor. Bu fotoğraflarda üç boya türü yer alıyor: sarı renkli çiçekler açan bir çalı olan qolle (Buddleja coriacea); yaprakları ve sapları koyu sarı ve yeşil tonlar veren bir çalı olan ch'illka (Baccharis sp.); ve geniş bir renk spektrumunda kırmızılar, karminler ve morlar üreten bir And böceği olan cochineal (Dactylopius coccus).

Dionisia, Nilda ve Braulia yeni boyanmış elyafları gölde yıkarken. Doğal boyaların benzersiz bir yönü de ekosistemle olan uyumları; kimyasal boyalar göle zehirli maddeler salarken, doğal boyalar çevreyle sorunsuz bir şekilde bütünleşerek onun dengesini koruyor. © Nicolás Garrido Huguet, Peru, Kazanan, Profesyonel yarışma, Çevre, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

MANZARA

Seido Kino (Japonya) / The Strata of Time

Bu proje, 1940-60'lı yıllara ait arşiv fotoğraflarını aynı yerin güncel görüntüleriyle üst üste bindirerek izleyicileri bir ülkenin büyümesinin ne anlama geldiğini ve bu büyümeyle bağlantılı avantaj ve dezavantajları düşünmeye davet ediyor. Japonya'nın 1945'ten 1973'e kadar süren hızlı ekonomik büyüme döneminin başlarında, refahın karşılığı ülkenin birçok yerinde kirlilikti. Bir ada olarak toprak ve kaynak kısıtlamaları da nüfusun dengesiz dağılımına yol açmıştır. Günümüz toplumunda görülen sorunlar genellikle geçmişteki faaliyetlerin sonucudur ve bunlara yakından bakmak gerekir. Neyse ki fotoğrafçı, ‘Japonların fotoğraf sevgisiyle tanındığını ve birçok vatandaşın zaman içinde ülkelerinin görüntülerini çektiğini’ belirtiyor. Bu dokümantasyon, başkalarının büyümeye bakmasına ve sorunların yeniden ortaya çıkmasını nasıl önleyebileceklerini düşünmelerine yardımcı olabilir.

San-in bölgesinin dağlık alanlarındaki birkaç ilkokulun 150. yıldönümlerinden kısa bir süre sonra birleştirilmesi planlanıyor. Bir zamanlar 100'den fazla olan öğrenci sayısı büyük ölçüde azalarak her sınıfta sadece birkaç öğrenciye düşmüştür. Japonya'nın hızlı ekonomik büyüme döneminden bu yana gençlerin şehirlere taşınmasıyla kasabanın nüfusu yarı yarıya azaldı. Bu fotoğraf Hiromu Saeki tarafından sağlanan arşiv görüntüsü ile birleştirilmiştir. / © Seido Kino, Japonya, Kazanan, Profesyonel yarışma, Manzara, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

PERSPEKTİFLER

Laura Pannack (Birleşik Krallık) - The Journey Home from School / Okuldan Eve Yolculuk

Okuldan eve dönüş hepimizin yaşayabileceği basit, nostaljik ve evrensel bir etkinliktir. Bu proje, Güney Afrika'nın Cape Town kentinin çeteler tarafından yönetilen Cape Flats bölgesindeki gençlerin günlük işe gidip gelmelerinin ölüm riski taşıdığı çalkantılı kamusal yaşamlarını araştırıyor. El yapımı, lo-fi deneysel teknikleri kullanan bu proje, gençlerin günlük çete çapraz ateşi tehdidinden kaçınarak okula nasıl gidip gelmek zorunda olduklarını araştırıyor. Şiir, analog fotoğraf, çizimler, kolajlar ve siyanotipler aracılığıyla, bu kafa karıştırıcı ve zorlu dünyaya nadir bir bakış sunan, keskin sosyal bölünmelerin ortasında ergenliğin samimi bir tasviri yaratılıyor.

Umut Projesi, sokağın bir tarafının tehlikeli bir bölge olduğu bir bölgede gençlere bir araya gelebilecekleri güvenli bir yer sunan bir gençlik merkezidir. / Telif hakkı: © Laura Pannack, Birleşik Krallık, Kazanan, Profesyonel yarışma, Perspektifler, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

PORTRE

Gui Christ / M'kumba

M'kumba, Afro-Brezilyalı toplulukların yerel dini hoşgörüsüzlük karşısındaki direncini gösteren ve devam etmekte olan bir projedir. Adı, yerel toplum tarafından Afrika dinlerini aşağılamak için çarpıtılmadan önce ruhani liderler için kullanılan eski bir Kongo kelimesinden türemiştir. 300 yılı aşkın bir süre boyunca yaklaşık 5 milyon Afrikalı Brezilya'ya getirildi. Özgürlüklerini kaybettiler ve maneviyatları sömürgeci ideolojiler tarafından zulüm gördü. 1970 yılına kadar Afro-Brezilya dinleri suç sayıldı ve uzun süredir devam eden önyargılar nedeniyle hala şiddete maruz kalıyorlar - sadece 2024 yılında 2.000'den fazla saldırı rapor edildi. Brezilyalıların yüzde 56'sı Afro kökenli olmasına rağmen, zulüm korkusu nedeniyle yüzde 2'den daha azı kendini Afro-dindar olarak tanımlamaktadır. Afro-dindar bir rahip olarak eğitim gören Gui Christ, Afrika tanrılarını ve mitolojik masalları temsil eden gururlu, genç bir nesli fotoğraflamak istedi. Bu proje, samimi görüntüler aracılığıyla, Brezilya'nın kültürel kimliği için hayati önem taşıyan bu ruhani gelenekleri kutlarken önyargılara meydan okuyor.

Afro-Brezilyalı din adamı Inagê Kaluanã'nın, köleleştirilmiş Yoruba halkının zorunlu göçü nedeniyle Orixá Exu'nun Brezilya'ya gelişini temsil eden bir portresi. Exu, maddi dünya (Aiyê) ile manevi alemi (Òrun) birbirine bağlayan haberci olarak kabul edilir ve köleleştirilmiş topluluklar için derin bir öneme sahiptir. Exu'nun onların dualarını ilahi olana taşıyabileceğine, teselli sunabileceğine ve baskı karşısında çektikleri acıları hafifletebileceğine inanılırdı. Salvador, Brezilya. / © Gui Christ, Brezilya, Kazanan, Profesyonel yarışma, Portre, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

SPOR

Chantal Pinzi / Shred the Patriarchy

Nüfusu 1,4 milyarı aşan ve dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan'da sadece bir avuç kadın patenci var. İşte Shred the Patriarchy burada hayat buluyor, önyargı ve tehditlere rağmen bazı kadınların nasıl isyan ettiğini, bir tahta üzerinde dengede durduğunu ve kaykayı ataerkilliğe karşı bir direniş biçimine dönüştürdüğünü anlatıyor. Düşme ve kalkma sanatı sayesinde bu kadınlar klişelere meydan okuyor, ötekileştirmeyle mücadele ediyor ve hem kentsel hem de kırsal alanlarda kamusal alanları geri kazanıyorlar. Birçoğu görücü usulü evliliklerden kaçınmayı başarırken, diğerleri kaykay yaparak finansal bağımsızlıklarını kazanmış ve toplumlarında saygı görmüşlerdir. Bu basit ama devrimci jestlerle genç Hintli kadınlar ataerkil sistemi titretiyor, kendileri için farklı bir şey hayal etme özgürlüğünü geri kazanıyor: artık bir yankı değil, bir ses olmak.

Asha'nın Hindistan'da ortaya çıkan eski bir vücut sanatı biçimi olan kına ile süslenmiş eli. / © Chantal Pinzi, İtalya, Kazanan, Profesyonel yarışma, Spor, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

NATÜRMORT

Peter Franck (Almanya) / Still Waiting

Still Waiting, duraklama ve bekleme anlarını yakalayan kolajlar sunuyor. Olaylar arasındaki liminal alanı, zamanın uzuyor gibi göründüğü ve anlamların sabit kalmadığı bir eşiği tasvir ediyorlar. Mekân içindeki nesnelerin yan yana gelişi yoruma yer bırakarak gerçeküstü düşünce uçuşlarına davetiye çıkarıyor. Her şey askıya alınmış, müdahalenin yakın hissedildiği kırılgan bir dengede tutuluyor. Belirleyici bir eylemden sadece saniyenin kesirleri kadar uzakta olan bu görüntüler, dünya yeniden hareket etmeden önce bir nefes gibi kısa süreli bir durgunluk anında oyalanıyor.

Bu görüntüler, olaylar arasındaki liminal boşluğu, zamanın uzuyor gibi göründüğü ve anlamların sabit kalmadığı bir eşiği tasvir ediyor. Mekân içindeki nesnelerin yan yana gelişi yoruma yer bırakarak gerçeküstü düşünce uçuşlarına davetiye çıkarıyor. Her şey askıya alınmış, müdahalenin yakın hissedildiği kırılgan bir dengede tutuluyor. Belirleyici eylemden saniyenin kesirleri kadar uzakta, görüntüler kısacık bir durgunluk anında, dünya yeniden hareket etmeden önce bir nefeste oyalanıyor. / © Peter Franck, Almanya, Kazanan, Profesyonel yarışma, Natürmort, Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri 2025

YILIN AÇIK YARIŞMA FOTOĞRAFÇISI

Olivier Unia (Fransa) / Tbourida La Chute

Olivier Unia, Fas’ın geleneksel atlı gösterisi tbourida sırasında bir binicinin bineğinden fırladığı anın tehlike ve heyecanını yansıtan Tbourida La Chute adlı fotoğrafıyla, 10 Açık kategori kazananı arasından seçildi. Olivier Unia kazandığı ödülle ilgili olarak şunları söyledi: "Bu büyük yarışmada Yılın Açık Yarışma Fotoğrafçısı seçildiğim için çok mutluyum. Bu bana çalışmalarımı paylaşmaya devam etmek için güven veriyor. Fas’ın binicilik sanatı tbourida hakkında son iki yıldır üzerinde çalıştığım bir projenin fotoğraflarından biri olan Tbourida La Chute'u yarışmaya gönderdim ve bu görüntünün tanınmasından gurur duyuyorum.

YILIN GENÇ FOTOĞRAFÇISI

Daniel Dian-Ji Wu (Tayvan, 16 yaşında) / Eclipse of Motion

2025 Gençlik yarışması için 19 yaş ve altındaki fotoğrafçılar, Açık Çağrıya yanıt vermeye ve geçen yılki en iyi fotoğraflarını göndermeye davet edildi. Kısa listede yer alan 11 fotoğrafçı arasından seçilen 2025 Yılının Genç Fotoğrafçısı, Venice Beach, Los Angeles'ta gün batımına karşı siluet oluşturan ve numara yapan bir kaykaycının çarpıcı görüntüsüyle Daniel Dian-Ji Wu (Tayvan, 16 yaşında) oldu.

Daniel Dian-Ji Wu kazandığı ödülle ilgili olarak şunları söyledi: "Yılın Gençlik Fotoğrafçısı seçilmek benim için inanılmaz bir onur. Kendimi çok heyecanlı ve minnettar hissediyorum. Fotoğrafçılık son yedi yıldır hayatımın büyük bir parçası, bu yüzden bu benim için çok şey ifade ediyor - sadece takdir olarak değil, yaptığım işi neden sevdiğimin de hatırlatıcısı oluyor. Yeni fırsatlara ve bağlantılara kapı açıyor, bu da önümüzdeki yolculuğu daha da anlamlı kılıyor. Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri'ne beni seçtikleri için gerçekten minnettarım ve sırada ne olduğunu görmek için sabırsızlanıyorum."

Daniel Dian-Ji Wu bu fotoğrafı 2024 yılının yaz tatilinde, altın saatler sırasında Los Angeles'taki Venice Beach Skatepark'ta çekti. Fotoğrafçı, gün batımına karşı siluet oluşturan ve o anın ham enerjisini ifade eden bu patenci görüntüsünü havada yakaladı. Bu görüntünün ‘bana tutku ve özgürlük hissi verdiğini’ söylüyor.

FOTOĞRAFÇILIĞA ÜSTÜN KATKI

Bu yılki Fotoğrafçılığa Üstün Katkı ödülü, ünlü belgesel fotoğrafçısı Susan Meiselas'a verildi. Portreye yönelik işbirlikçi yaklaşımı ve az bilinen anlatılara ışık tutmasıyla tanınan Meiselas'ın çalışmaları, çağdaş belgesel uygulamalarının ve fotoğrafa katılım konusundaki tartışmaların şekillenmesinde etkili rol oynuyor.