Devasa alanları sanat eserine dönüştüren Saype, Land Art (Kırsal Sanat) akımının dünyadaki önemli temsilcilerinden. Saype mahlasıyla tanınan Guillaume Legros, 2020 yılında İstanbul'da Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsü Bahçesi, Beykoz Çayırı ve Atatürk Köprüsü’ne bağlı bulunan yüzen platformda üç ayrı esere imza atmıştı. Hemşirelik okulundan mezun olan sanatçı 1989 yılında, Fransa’nın doğusunda küçük bir şehir olan Belfort’da doğdu. İsviçre’nin Strasbourg kentinde hemşire olarak çalışırken bir yandan da resim ve grafiti yaptı. Street Art ile insanların ilgisini yakalamayı başarmanın giderek zorlaştığını düşünen sanatçı açık alanlarda çimler üzerine boyalarla eserlerini çizmeye başladı. Saype, kimyasal boyaların doğaya zarar vermemesi için kendi bulduğu bir teknikle biyolojik olarak %100 parçalanabilen ile yerde devasa freskler yaratmasını sağlayan üretim sürecini yıllar içinde mükemmelleştirdi.
Hatay-Altınözü
Beyond Walls’un projesinin ana fikri sanatçının 2018’de, mültecileri denizden kurtaran SOS Méditerranée Derneği’nin destekçisi olduğu zamanlarda doğmuş. Saype’ın “İnsanlığın, zamanımızın en büyük zorluklarına ancak bir araya gelerek karşılık verebileceğine derinden inanıyorum” diyerek 2019 yılında Paris’ten başlattığı Beyond Walls (Duvarların Ötesinde) projesi bugüne kadar sırasıyla Andorra, Cenevre, Berlin, Ouagadougou, Yamoussoukro, Torino, İstanbul, Cape Town, Ouidah, Dubai, Venedik, Belfast, Rio de Janeiro, Brumadinho, Okinawa, Nagasaki, Fuji & Tokyo ve Montréal kentlerini dolaştı.
Hatay-Altınözü
Sembolik olarak dünyanın en büyük insan zincirini oluşturmak isteyen Saype, gittiği şehirlerde insanları yardımlaşmaya, nezakete, birlikte yaşamaya davet etmek ve dünyaya birlik mesajı vermek amacıyla birbirini tutan dev boyutta elleri çimlerin üzerine özel boyasıyla çiziyor. Çok sayıda sınırı aşan bu proje, dünyayı kucaklayan sembolik bir insan zinciriyle birlikte 14-31 Ekim 2020 tarihleri arasında İstanbul’a uğramıştı. Saype, projenin sekizinci adımı olan İstanbul’da üç büyük fresko yarattı: Osmanlı döneminden günümüze kadar korunarak gelmiş Beykoz Çayırı, ülkemizin en köklü eğitim kurumlarından biri olan Boğaziçi Üniversitesi’nin Güney Kampüsü Üstün Ergüder Meydanı ve Unkapanı’ndaki Atatürk Köprüsü’ne bağlı duran iki dönümlük devasa bir yüzer platform. Bu freskolarda birleşen eller Avrupa ile Asya kıtalarının birleşimini simgeliyordu. Bu küresel proje, dünya çapında 30'dan fazla şehri birbirine bağlayarak birliktelik mesajını yaygınlaştırmayı amaçlıyor.
Hatay-Defne-Armutlu Mahallesi
İstanbul’daki projesinin ardından yaklaşık üç yıl sonra, 3 Ekim 2023’te Hatay’a gelen Saype, sosyal medya hesabında yayımladığı kısa videosunda şöyle diyordu: “Depremden sonra insanlara destek olmak için yeni bir proje yapmayı düşündüm. Umarım işim buradaki insanlara biraz umut verecek.” 6 Şubat 2023 depremlerinde en fazla zarar gören yerlerin başında gelen Hatay’ın Defne ilçesinde yer alan Armutlu Mahallesi’nde yıkık binaların, moloz yığınlarının çevrelediği 750 metrekarelik bir alanda insanlığın evrenselliğini sembolize ettiğini düşündüğü iç içe geçmiş iki eli resmetmeye başladı. Defne ile birlikte Hatay’ın Antakya ve Altınözü ilçelerinde de eser bırakan Saype, bir sanatçı olarak insanların depremden sekiz ay sonra bile yaşadığı koşullara dikkat çekmek istiyor. Sanatçı bunun duygusal olarak en zorlandığı projelerden biri olduğunu söylerek duygularını şöyle ifade etti: “Bu insanlar bir felaketi yaşamış olmalarına rağmen beni çok sıcak karşıladılar. Resmi onların yıkılan evlerinin üstüne yaptım. Belki bu onları çok üzere diye düşünmüştüm. Bir kadın bana ‘Tam yatak odamın üzerini boyuyorsun’ dedi. Ama resmi görüp, projemin mesajını anladıklarında herkes çok sıcak karşıladı. Antakya’ya geldiğiniz için teşekkür ederiz diye çok sayıda mesaj aldım. ‘Sekiz ay oldu ve bizi kimsenin önemsemediğini hissediyoruz. Avrupa’dan bir sanatçı geliyor ve bizi önemsiyor.’ diyorlardı. Burada eserlerimle vermek istediğim mesaj; Antakya’ya bir ışık tutulması. Burası kültürel mirasların derin olduğu, insanların beraber yaşamaya ve birlik olmaya alışkın olduğu bir yer. Bunun tekrar canlanmasına katkım olabilirse bu mesajı vermek istiyorum” dedi.
Hatay-Defne-Armutlu Mahallesi
Hatay’daki projenin finansmanı Ankara Fransız Kültür Merkezi ile İsviçre Başkonsolosluğu tarafından sağlandı. Armutlu Mahallesi’ndeki eserin tanıtım toplantısına; Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, İsviçre Büyükelçisi Jean Daniel Rush ve Fransız Büyükelçisi Isabelle Dumont’un da katıldı. Saype bu çalışmasıyla birlikte bir de bağış kampanyası başlattı. Eserin fotoğraf ve posterlerinin satılmasından elde edilecek gelirin tamamını bölge halkına bağışlayacak. Saype, projeye olan ilginin devam etmesini sağlamak için Antakya ve Altınözü’ndeki eserlerinin fotoğraflarını ilerleyen günlerde paylaşacak.
İstanbul-Boğaziçi Üniversitesi
Saype kimdir?
Hepimizi yarattığı sembolik insan zincirinin içine katan Saype 1989 doğumlu. Asıl adı Guillaume Legros olan sanatçı, gençlik yıllarındaki grafiti çalışmalarından sonra kendi bulduğu bir teknikle ürettiği doğa dostu boyalarla çim üzerine yaptığı devasa resimleriyle tanınıyor. Takma adı olan Saype İngilizce iki kelimenin kısaltılmasıyla meydana geliyor: “Say” ve “peace”. “Barışı söyle” anlamına gelen bu isim sanatçının toplumsal ve ekolojik angajmanını ifade ediyor. Dünyada günümüzün en fazla tanınan sanatçıları arasında yer alan Saype, 2019 yılında Forbes dergisinin hazırladığı sanat ve kültür alanında dünyanın 30 yaş altı en etkili insanları listesine girdi.
