Kısaca kendinden bahseder misin? Köy köy dolaşıp müzik derleme fikri ilk ne zaman gelişti?
1988 yılında Antalya’da doğdum. Küçük yaşlarda müziğe ilgi duyarak saz çalmaya başladım. 2011 yılından beri müzik öğretmenliği yapıyorum. Ayrıca okuldan arta kalan zamanlarımda müzisyenlik, müzik kayıtları, köy köy gezip halk müziği derlemeleri yapıyorum. Çocukluğumdan beri Anadolu’daki geleneksel müziklere aşırı ilgim vardı. Öğretmen olduktan sonra kamera alıp düştüm köy yollarına... Öncelikle kendi bölgemde araştırmalar ve derlemeler yaptım. Şimdilerde zaman ve imkân buldukça Anadolu köylerine gidiyorum. Sanırım üç bin civarında köyü ziyaret ettim.
Türkiye’nin hangi bölgelerine gittin müzik derlemek için?
İşim gereği daha çok Ege, Akdeniz ve İç Anadolu'daki bazı bölgelere gidebildim. Antalya, Isparta, Burdur, Karaman, Afyon, Muğla, Aydın, Balıkesir, Bursa, Uşak, Kütahya, Konya, Mersin, Denizli, Nevşehir gibi birçok il ve adını hatırlayamadığım birçok köyde müzik araştırmaları, derlemeler ve kayıtlar gerçekleştirdim.
Çok ilginç yerel müzikleri sayende öğreniyoruz. Gidilecek bölgeye nasıl karar veriyorsun ve o insanları nasıl buluyorsun?
Aslında tamamen rastgele. Diyelim hafta sonu oluyor. “Ben bugün şu köye gitmeliyim” diyorum. Çıkıp gidiyorum, köylülerle tanışıyorum, onlarla sohbet ediyorum yani öncelikle onlara kendimi kabul ettiriyorum. Bana sanki o köyün insanıymışım gibi yaklaşmaları çok zaman almıyor ve giriyorum asıl konuya: Bu köyde müzikle ilgilenen teyzeler amcalar var mı? Bir bir döküyorlar heybelerindeki müzikleri sofraya.
Kaş antik tiyatrosunda üç telli çalıp pratik yapan Emre’nin en büyük hayali bir karavanla Anadolu’yu köy köy gezip müzik derlemeleri, kayıtlar yapmak ve köylerde konserler vermek.
Senin için üç telli sazının özel bir yeri olduğunu anlıyorum. Bundan biraz bahseder misin?
Üç telli, Anadolu'da konar göçer toplulukların elle çaldığı sazlardan biri. Boyutu çok küçük olduğu için göçerlerin yaylalarda ya da hayvanların peşinde dolaşırken rahatça yanlarında taşıyabildikleri mini bir saz. Benim bölgemde de Yörükler çalıyor. Üç telli fiziksel olarak küçücük bir çalgı olmasına rağmen, müzikal ve kültürel anlamda çok geniş deryalar açıyor bana. Köylerde tanıştığım üç telli ustalarının eserlerini öğreniyorum, konserlerde ve festivallerde sahnede çalıyorum. Yaklaşık son beş yıldır internete koyduğum üç telli videoları sayesinde birçok kişi unutulmaya yüz tutmuş bu halk çalgımıza merak saldı, öğrenme sürecine başladı. Hatta çalgı yapımcıları bu sazı yapmaya başladı.
Çektiğin videoları ilk defa internete koyduğunda nasıl bir tepki aldın?
Kendimce yaptığım bu müzik derlemesi çalışmalarına bu kadar yoğun ilgi duyulacağını hiç tahmin etmezdim açıkçası. Fakat birçok sosyal grup ve çevreden güzel tepkiler alıyorum. Bu da Anadolu müziğinin farklı yöre insanlarında etkisi olduğunu gösterdi bana. Ayrıca insanlar kendi köylerindeki müziği internette gördüklerinde çok seviniyorlar. Örneğin gurbette yaşayan insanlar videolarımı çok izliyor ve bana sonsuz teşekkür ediyorlar. “Bizi beş dakikalığına da olsa köyümüze götürdün...’’ diyorlar. Bu sayede gerek gerçek hayatta gerek internet ortamında yüzbinlerce insanla müzik çerçevesinde diyaloglar kurdum, kurmaya da devam ediyorum. Beni köyüne davet eden ya da ziyaretime gelen birçok insan oldu.
Antalya’nın Duacı Köyü’nde yaşayan Ramazan ve Fadime Dönmez çifti Yörük müziğini devam ettiriyor. Ramazan Amca çoban düdüğüyle keçi sürüsünün ardında çaldığı havaları çalıyor. Fadime Teyze, boğaz havası denilen teknikle elin baş parmağını gırtlağına dayayarak sesine gayda veriyor.
Fotoğraf: Emre Dayıoğlu
Son olarak bu yerel müzikleri kayıt altına almak sence neden değerli?
Köyden kente göç sürecinin hasar verdiği kültürel ve müzikal belleğimizin korunması, yaşatılması gerektiğini düşünüyorum. Her şeyin doğalı güzel, müziğin de... Bugün köylerde halen üretim devam etmekte ve bu üretimin yansıması sanatsal ve kültürel verimliliğe de destek olmakta. Teyzeler def çalıyor, boğaz havası söylüyor, amcalar üç telli çalıyor, halk oyunu oynuyor. Bunların sürdürülebilir olması açısından bu kayıtların önemli olduğunu düşünüyorum.
