Brezilya’nın Cerrado bölgesine yapılan Serra de Mesa Barajı’nın 1996 yılında su tutmasının ardından barajda yaklaşık üç yüz ada oluştu. Sular yükselmeden önce Amaral keleri (Gymnodactylus amarali), Tocantins Vadisi’nde bulunan en yaygın kelerdi. Barajın ardından geçen on beş yılda adalarda uygun yaşam alanı bulan kelerlerin anakarada yaşayan bireylerden daha iri kafa yapısına sahip oldukları tespit edildi.
Brezilya Üniversitesi’nden Mariana Eloy de Amorim’in yönetimindeki bir ekip, adalardaki kelerlerin daha geniş nişe sahip olduğunu, diğer daha iri gövdeli dört kertenkele türünün yeni oluşan adalarda yaşayamadığını gözlemledi. Ana besini termitlerden oluşan kelerler, adaların üstünde yuvalanan daha iri termitleri tüketmeye başladı ve on beş yılın sonunda yapılan düzenli ölçümlerle türe ait bireylerin kafalarının yüzde dört oranında daha büyük olduğu ve kıyıda bulunan diğer bireylerden ayrıştıkları anlaşıldı. Bu uyum belli ki kaçınılmazdı, küçük kafalı kelerlerin adalardaki termitlerle beslenmesi aynı bir kedinin tek lokmada bir sincabı yutmaya çalışmasını andırıyor. Yaşam süresi kısa olan ve sık yavrulayabilen Amaral kelerinin bu değişimin sadece fiziksel bir değişim olmadığının kanıtlanması için genetik çalışmaların devam etmesine ihtiyaç duyuluyor. Yıllardır Amaral kelerini yakalayıp tek tek inceleyen ekip, türün gen dizilimindeki bir farklılaşmayı tespit edebilmek ve buna tam olarak evrim diyebilmek için çalışmalarına devam ediyor. Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi Tutanakları’nda (PNAS) yayınlanan çalışma insan etkisiyle hızla değişen coğrafyanın aynı zamanda diğer canlılara ne kadar etki edebileceğini de ortaya koyuyor.
