Taş Tepeler Projesi kazılarında, insanlığın erken dönem ritüellerine, sanatına ve gündelik yaşamına dair yepyeni ipuçları sunan buluntular bugün Karahantepe’de düzenlenen toplantıda kamuoyuyla paylaşıldı. Ölümü simgeleyen bir heykel, adak olarak gömülmüş insan figürü ve farklı estetikteki yüz kabartmaların da içinde yer aldığı 30 yeni buluntu Neolitik Dönem’e dair önemli bilgiler sunuyor.
Sayburç yerleşmesinde özel bir yapı yakınında bulunan insan heykeli, Neolitik Dönem ölüm ritüellerine dair önemli ipuçları barındırıyor. Keskin yüz hatları ve çıkık gırtlak kemiği ile erkek bir bireyi çağrıştıran heykel, iç içe iki oval oyukla vurgulanmış gözlere sahip. Dikine delinmiş küçük kulakları ile hafifçe aralanmış dudakları olan heykelin başına açılan derin çizgi ve alçaltılmış alın kısmı, kafatası yüzme işlemini akla getiriyor. Kafanın ve yüzün çeşitli yerlerindeki kesik benzeri çizgiler ile kaş ve dudaktaki dikişe benzeyen izler yine ölüm ritüellerinde yapılan uygulamaları anımsatıyor. Sayburç kazılarında ortaya çıkarılan ağzı dikili şekilde tasvir edilmiş yüz ifadesiyle ölü bir bireyi çağrıştıran heykelin ölüm ritüelleri ve sembolik anlatım bakımından benzersiz bir keşif.
Göbeklitepe’de D Yapısı’nın duvarı içine, adak olarak yerleştirildiği düşünülen insan heykeli Neolitik Dönem'deki heykeltıraşlık üslubuna dair son derece estetik ve etkileyici bir örnek.
Sefertepe’de 2025 kazı sezonunda ortaya çıkan iki ayrı insan yüzü kabartması Göbeklitepe, Karahantepe ve Sayburç’ta görülen üsluplardan farklı bir estetik taşıyor. Sefertepe’de bulunan, çift yüzlü insan motifi işlenmiş siyah serpantin boncuk da bölgenin sembolik dünyasına ışık tutan önemli bir bulgu.
Koruma ve Miras Çalışmaları Hız Kesmiyor
Ayanlar Höyük’te başlatılan kazı ile birlikte Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç, Sefertepe, Harbetsuvan, Çakmaktepe, Yenimahalle, Söğüt Tarlası, Mendiktepe, Yoğunburç ve Gürcütepe’deki çalışmalarla birlikte Taş Tepeler Projesi, 12 ayrı noktada eş zamanlı olarak yürütülüyor. Taş Tepeler Projesi İstanbul, Çukurova, Ege ve Harran Üniversiteleri başta olmak üzere 15’i Türk, 21’i yabancı toplam 36 akademik kurumun katılımıyla yürütülüyor. Projede görev alan bilim insanı ve öğrencilerin sayısı 2025 yılı itibarıyla 219 kişiye ulaştı. Ayrıca “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında, geçen yıl Göbeklitepe Aslanlı Yapı ve bu yıl C Yapısı koruma–restorasyon çalışmaları da tamamlandı. Karahantepe’de AD yapısındaki restorasyon devam ederken Sayburç’ta bir konut yapısında mimari restorasyon çalışmaları da başlatıldı. Öte yandan Göbeklitepe’de yeni karşılama merkezi ile Karahantepe’de araştırma merkezi ve kazı evi inşası da yakın zamanda tamamlanacak. Yeni Araştırma Merkezi'nin Taş Tepeler kapsamındaki tüm arkeometrik çalışmalara ev sahipliği yapması planlanıyor.
