Denizkaplumbağalarının yumurtlamak için çıktığı sahillerden biri İztuzu... Sahillerdeki yapılaşmalar, insanların denize girerken ya da güneşlenirken açmış oldukları çukurlar kaplumbağalar için büyük tehdit. Ayrıca geceleri kumsalda ateş yakma ve sahilde ağır taşıtlar kullanılması da yuvaları tahrip ediyor.
Türkiye’nin ilk büyük doğa koruma mücadelesi İztuzu için başlamıştı. Dalyan halkı 1985’te İztuzu Plajı’na yapılmak istenen devasa otele karşı kampanya yürütmüş ve kısa zamanda tüm ülke ve Avrupa’da destek toplamıştı.
O sırada kumsalın Caretta caretta’lar (iribaş denizkaplumbağası) için önemli bir yumurtlama alanı olduğu anlaşılınca halk bu plajı denizkaplumbağalarıyla paylaşmayı kabul ederek barakalarını, lokantalarını yıkıp plajı günübirlik kullanmaya başladı.
Plaj, 1998 yılından beri Dalyan Belediyesi tarafından işletiliyordu. Dalyan, yeni Büyükşehir Belediyesi Yasası ile Ortaca’ya bağlı bir mahalle olunca plajı Ortaca Belediyesi işletir diye bekleniyordu. Ancak 2014 Haziran’ında İztuzu kumsalının usulsüz bir ihaleyle bir şirkete kiralandığı ortaya çıktı. Ortaca Belediyesi dava açtı ve yürütmeyi durdurma kararı verildi ve bir hukuk mücadelesi başladı.
Ancak şirket Dalyanağzı tesislerine fiilen el koymak için plajı işgal etmeyi denedi. Bir gece yarısı baskınıyla şiddetli lodosa, yağmura ve yasak olmasına rağmen, bariyer kilidini kırarak araçları, jeneratör yüklü traktörleri ve bir kepçeyi Caretta carettaların yuva yaptığı kumsallara saldılar. Araçlar kuma saplanıp kaldı ancak haberi alan jandarma ve halk bariyer önünde nöbete durunca traktörler ve kepçenin kumsala girişi engellendi. Haberin duyulması üzerine Dalyan halkı direnişe geçti, her kesimden insanın katılımıyla gerçekleşen İztuzu nöbeti başladı. Şirketin kumsaldan uzaklaştırılması ve mahkeme kararlarının uygulanmaya başlanmasıyla nöbet 11. günde sona erdi. Şu an hukuki süreç devam ediyor.
