Kıyıların düzensiz kullanımı, aşırı ve yasadışı avcılık, gemi ve kara kökenli kirlenme, çeşitli projelerle deniz ekosistemine verilen insan kaynaklı zararlar Karadeniz’i tükenme noktasına getirdi. Ancak bu tehditlere rağmen hala Türkiye’nin Karadeniz kıyılarında oluşturulmuş bir deniz koruma alanı yok. Karadeniz’e kıyısı bulunan diğer devletlerin ise çok sayıda deniz koruma alanı bulunuyor. Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı Dünya Koruma ve İzleme Merkezi’nin 2008 yılı ‘Dünya Koruma Alanları veri tabanı kayıtlarına göre bu sayı 125’i buluyor.
5 NOKTA VAR
Avrupa Birliği 7. Çerçeve programı tarafından desteklenen COCONET Projesi kapsamında, Türkiye’nin Karadeniz sahillerinde sürdürülebilir balıkçılığın ve biyoçeşitliliğin korunması amacıyla belirlenen bu alanların biran önce Çevre Bakanlığı tarafından Deniz Koruma Alanı olarak ilan edilmesi öneriliyor. İstanbul, Sinop ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden Bayram Öztürk, Bülent Topaloğlu, Ahmet Kıdeyş, Levent Bat, Çetin Keskin, Murat Sezgin, Ayaka Amaha Öztürk ve Ahmet Yalçıner’in içinde bulunduğu sekiz deniz bilimleri uzmanı Karadeniz’in Türkiye kıyıları için beş deniz koruma alanı önerdi.
BİYOÇEŞİTLİLİK TEHLİKEDE
Deniz koruma alanlarının oluşturulması denizel biyolojik çeşitliliğin ve balıkçılığın devamı için önem taşıyor. Türkiye’de hala Karadeniz kıyılarında oluşturulmuş bir deniz koruma alanı olmaması Biyolojik Çeşitliliğin Korunması protokolünde belirlenmiş olan; nesli tehdit altında olan türlerin varlığını tehlikeye atıyor.
Türkiye’nin Karadeniz kıyıları için önerilen Deniz Koruma Alanları
İğneada Karadeniz'in korunması için bölgesel strateji geliştirilmesinin ancak şu anda bulunmayan sınır aşan koruma alanlarının oluşturulması ile mümkün olabileceği düşünülüyor. Bu sınır aşan koruma alanının tesisinin Türkiye ve Bulgaristan arasında İğneada ve Rezova'yı kapsayan Bulgaristan-Türkiye sınırında oluşturulması planlanıyor.
Şile -Kefken Batı Karadeniz kıyıları için önerilen koruma alanı Şile Kefken arasında kalan bölgedir. Bölge İstanbul Boğazı’nın da etkilediği ve Karadeniz ile Akdeniz arasında pek çok göçmen türün beslenme, büyüme, yumurtlama ve kışlama alanları gibi denizel ekosistemde yaşamsal öneme sahip bağlantı sağlayan bir sıçrama tahtası. Şile küçük ölçekli balıkçılığın olduğu önemli bir alan.
Cide–Doğanyurt Türkiye kıyılarında 15 adet kaldığı bildirilen Akdeniz Foku’na burada hala yaşıyor. Bu nedenle, Cide-Doğanyurt arasındaki alan Karadeniz kıyısındaki 3. Deniz Koruma alanı olarak öneriliyor.
Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirleri Bu iki nehir Türkiye Karadeniz kıyılarındaki önemli sulak alan ve delta ekosistemlerini oluşturuyor. Özellikle Kızılırmak Deltası Mersin balıklarının yumurtlama ve üreme alanı. Bu bölge önemli yaşam habitatlarını barındıran 1998 de Ramsar alanı olarak deklare edildi.
Mezgit Kayalığı Trabzon Mezgit kayalığı Trabzon açıklarında yer alan bir doğal resif niteliğinde. Kalkan, mezgit, barbun gibi ekonomik değeri yüksek balık türlerinin yer aldığı bu bölge Trabzon’un yaklaşık 30 mil açığında 80-90 m derinliğinde yaklaşık 2 km genişliğinde. Bu nedenle koruma alanı olarak önerildi.
Kaynak: Birgün
